करसनभाई पटेल : ‘निरमा’ एका उद्योजकीय कौशल्याचा परिणाम

तुम्हाला ८०चे दशक आठवतं का? त्या काळात रेडीओ, टीव्ही किंवा वर्तमानपत्रांमध्येसुद्धा एक जाहिरात यायची. 'दूध सी सफेदी, निरमा से आई... वॉशिंग पाउडर निरमा, वॉशिंग पाउडर निरमा...' कपडे धुण्याचा साबण म्हणजे निरमा हे जणून समिकरणचं.

1969 मध्ये डॉ. करसनभाई पटेल यांनी निरमा सुरू केले आणि भारतीय देशांतर्गत डिटर्जंट मार्केटमध्ये एक संपूर्ण नवीन विभाग तयार केला. त्या काळात देशांतर्गत डिटर्जंट मार्केटमध्ये फक्त प्रीमियम विभाग होता आणि या व्यवसायात फार कमी कंपन्या, प्रामुख्याने MNCs होत्या.

करसनभाई पटेल अहमदाबादमधील त्यांच्या घराच्या मागील अंगणात डिटर्जंट पावडर बनवायचे आणि नंतर त्यांच्या हाताने बनवलेल्या उत्पादनाची घरोघरी विक्री करायचे. विकल्या गेलेल्या प्रत्येक पॅकसोबत त्याने मनी बॅक गॅरंटी दिली. करसनभाई पटेल यांनी त्यांची डिटर्जंट पावडर रु. 3 प्रति किलो तेव्हा सर्वात स्वस्त डिटर्जंट 13 रुपये प्रति किलो होता आणि त्यामुळे तो मध्यम आणि निम्न मध्यम उत्पन्न विभागाला यशस्वीपणे लक्ष्य करू शकला.

सबकी पासंद निरमा!

निरमा प्रचंड यशस्वी ठरले आणि हे सर्व करसनभाई पटेल यांच्या उद्योजकीय कौशल्याचा परिणाम आहे.

सर्वोत्तम केस - तुमच्या ग्राहकाला जे हवे आहे ते द्या, त्याला हवे तेव्हा, कुठे हवे आहे आणि त्याला हवे त्या किमतीत विक्री आपोआप होईल. हा निरमाचा मार्केटिंग मंत्र आहे.

सुरूवातीच्या काळात ते सायकलवरून साबण विकून सुरु केलेला व्यवसाय. ते लोकांच्या दारात जायचे पण, लोक त्यांना दाद द्यायचे नाहीत. शेवटी ते मित्र, नातेवाईक आणि आप्तेष्टांच्या घरी जायचे आणि त्यांना साबण विकायचे. मोठ्या मुश्किलीने ते महिन्याकाठी ५०० किलो साबण विकायचे. आज त्यांच्या कारखान्यातून प्रतिदिन सुमारे हजारो टन साबण तयार होतो. सुरूवातीच्या काळात अगदीच माफक स्वरूपात साबण बनवणाऱ्या करसनभाईंनी सीमेंट, पावडर, औषधे आणि शिक्षण अशा विविध क्षेत्रात आपला उद्योगविस्तार केला आहे.

1969 मध्ये फक्त एका माणसाने सुरू केलेली ही कंपनी एका घरातून दुसऱ्या घरापर्यंत पोचवत असे, आज सुमारे 14 हजार लोक काम करतात आणि 500 ​​दशलक्ष डॉलर्सपेक्षा जास्त उलाढाल आहे. 2004 मध्ये निरमाची वार्षिक विक्री 800000 टन इतकी होती. 2005 मध्ये फोर्ब्सच्या मते करसनभाई पटेल यांची एकूण संपत्ती $640 दशलक्ष होती आणि ती लवकरच $1000 दशलक्षचा टप्पा गाठणार आहे.